دراین مقاله به بیان کلی مراحل تدوین فیلم سینمایی (Film editing) خواهیم پرداخت تا درک بهتر و اصولی تزی از مراحل تدوین پیدا کنید.
در این مطلب از استودیو ادیب قصد داریم با مراحل تدوین فیلم سینمایی آشنا شویم. اما لازم است در ابتدا درباره مفهوم تدوین و اهمیت آن صحبت کنیم.
مفاهیم و تعاریف اولیه تدوین
درحالت کلی برای مرحله پس تولید سه اصطلاح مختلف به کار برده می‌شود.
- تدوین
- مونتاژ
- ادیتینگ
تدوین
این کلمه در واقع ریشه عربی دارد و از مدون کردن می‌آید. تدوین در لغت فارسی به معنای گردآوردن، فراهم آوردن، تالیف کردن و جمع آوری متون ادبی (شعر و نثر) است.
مونتاژ
لغتی فرانسوی، به معنای سرهم کردن، برهم سوار کردن و به هم پیوند زدن است. این اصطلاح در پایان جنگ جهانی اول از صنعت وارد سینما شد. بین کار تدوینگر و مکانیک تشابه زیادی وجود دارد.
ادیتینگ
واژه‌ای انگلیسی که معادل فارسی ویرایش و ویراستاری است. در حوزه متون چاپی، ادبی و علمی پژوهشی برای ویرایش متن ادبی و نیز مقابله متن ترجمه با متن اصلی به کار می‌رود. البته تدوینگر نیز مانند یک ویراستار فیلم را به مثابه یک متن ادبی ویرایش می‌کند.
تدوین یکی از پیچیده‌ترین و در عین حال مهم‌ترین مرحله فیلمسازی است و در حالت کلی بعد از مرحله تولید و گاه همزمان با آن آغاز می‌شود.
یک تعریف ساده برای تدوین فیلم
ایجاد روابط یک دست بین سلسله نماها، صحنه‌ها و فصل‌ها برای خلق یک کل معنادار را تدوین فیلم می‌گویند. تدوین معمولا از زمان شروع فیلمبرداری آغاز می‌شود. به طوری که صحنه‌هایی که روزانه فیلمبرداری می‌شود در اختیار تدوینگر قرار می‌گیرد و او آنها را مطابق با داستان فیلم و نظرات کارگردان سر هم می‌کند.
در پایان فیلمبرداری او یک فیلم خام منطبق با روند داستان، در اختیار دارد. در این مرحله کار نهایی تدوین شروع شده است. سپس نسخه نهایی را برای چاپ و تکثیر به لابراتوار ارسال می‌کنند. پس از اکران خصوصی، با توجه به بازخورد تماشاگران و نظر کارگردان، هنوز امکان انجام اصلاحاتی در تدوین فیلم وجود دارد.
مراحل تدوین فیلم
به طور کلی در تدوین سه مرحله وجود دارد.
1.مرحله اسمبلی(گزینش نماها)
در این مرحله تدوینگر از روی فیلمنامه (سناریو) و یادداشت‌ها و گزارش منشی صحنه، برای ایجاد نظم بین نماها، پلان‌ها را از پلان اول تا آخر به ترتیب شماره نما و صحنه و سکانس شماره‌بندی می‌کند. در این مرحله هیچ حذفی صورت نمی‌گیرد.
معمولا مرحله اسمبلی را دستیار تدوینگر انجام می‌دهد و فهرست و یادداشت، توسط منشی صحنه و دستیاران کارگردان تهیه می‌شود.
2.مرحله راف کات(تدوین اولیه)
در هنگام فیلمبرداری در ابتدا و انتهای یک پلان مقداری بیشتر از آنچه مورد نیاز است فیلم برداری می شود تا به هنگام تدوین، مونیتور بتواند هر لحظه را که مناسب دید برای بریدن انتخاب کند. این مرحله را در واقع اولین مرحله واقعی تدوین می‌دانند اما هنوز پلان‌ها پیوند نهایی و منطقی خود را به دست نیاورده‌اند.
در ضمن در این مرحله برداشت های اعلام شده انتخاب و چک شده تا در صورت نداشتن هیچ باگ و مشکلی مابقی برداشت ها حذف شوند.
3.مرحله فاین کات(تدوین نهایی)
در این مرحله مونیتور تصمیم نهایی را درباره نقطه برش یا کات و لحظه پیوند آن دو با یکدیگر را می‌گیرد. اینک پلان‌هایی که به هنگام ساختن فیلم به طور جداگانه و در زمان‌ها و مکان‌های مختلفی فیلمبرداری شده‌اند، از نظر موضوع جریان وقایع و زمان و مکان دارای تداوم می‌گردند.
در این کرحله فیلم شکل داستانی خود را گرفته است. تدوینگر سعی می‌کند به ریتم مناسب در روایت برسد. در این زمان است که صداگذاری نیز انجام می‌شود و بعد از آن تیتراژ اضافه می‌شود. این مرحله پایانی از مراحل تدوین فیلم سینمایی است.
شماره هر پلان و سکانس و برداشت آن بر روی کلاکت نوشته می‌شود. شماره هر پلان را در هنگام فیلمبرداری جلوی دوربین، نمایش می‌دهند. صدای تقه کلاکت هم برای تدوین صدا لازم است.
اهمیت تدوین در امر فیلمسازی
تدوینگر آخرین روایتگر و داستانسرای فیلم است و تدوین در واقع کارگردانی فیلم برای بار دوم است. این هنر حیطه جدیدی را در برابر قدرت انتخاب کارگردان می‌گشاید.
کارگردان به کمک تدوین می‌تواند همه حشو و زوائدی که درجریان زندگی واقعی وجود دارد را حذف نموده و بر جزئیات دارای اهمیت تاکید کند. در ضمن تدوین علاوه بر امکان حذف و انتخاب، به کارگردان و تدوینگر این اجازه را می‌دهد که حد زمانی مطلوب و معینی که مخاطب باید ببیند را تعیین کنند، یعنی تعیین مطلوبیت طول زمان نمایش هر نما که متناسب با تاثیر آن است، در اختیار و کنترل کارگردان و تدوینگر است.
برای شناخت کار و اهمیت تدوینگران ویدئو زیر رو مشاهده کنید:
معمولا تدوین ویدئو های حرفه ای با چه برنامه ای انجام میشه؟
برای ساخت کلیپ ها ، موزیک ویدئو ها و حتی ویدئو های ودینگ (عروسی) توصیه ما استفاده از پریمیر پرو هست♥